top of page

Primer Ön Çapraz BaÄŸ Tamiri

Ön çapraz baÄŸ dizimizin saÄŸlamlığını saÄŸlayan dört ana gurup baÄŸdan biridir ve kopması durumunda diz fonksiyonlarında önemli ölçüde kısıtlanma ve dize karşı güvensizlik hissi oluÅŸur.

 

Her yıl 1000 kiÅŸiden birinde görülen ön çapraz baÄŸ kopukları genellikle cerrahi tedavi gerektirir. Daha çok genç ve aktif kiÅŸilerde olması nedeni ile, arzu edilen aktivite düzeyine tekrardan dönülebilmesi amacıyla cerrahi tedavi gerekir. Ameliyatın yapılmaması durumunda diz tekrar dönebilir ve menisküsler yırtılabilir. Menisküslerin yırtılması durumunda kıkırdak hasarları baÅŸlar ve dizin kireçlenmesi ileri yıllarda büyük olasılık haline gelir.

​

Klasik ön çapraz baÄŸ ameliyatları baÅŸarısız mı?

​

Hayır. Ön çapraz bağı kopan bir kiÅŸi baÅŸarılı bir ameliyattan sonra birçok profesyonel sporcu gibi tekrar sportif yaÅŸantısına dönebilir.

Cerrahi tedaviler günümüzde temel olarak iki ÅŸekilde yapılmaktadır. Bunlardan ilki ve yaygın olarak yapılanı ön çapraz baÄŸ rekonstrüksiyonu ameliyatlarıdır. DiÄŸeri ise kopan ön çapraz bağın dikilmesi, bir baÅŸka deyiÅŸle tamir edilmesi ameliyatıdır.

Klasik ön çapraz baÄŸ ameliyatı mı? Primer Tamir mi?

​

Bu iki yöntem arasındaki avantaj ve dezavantajları gözden geçirmek gerekir ise...:

Ön çapraz baÄŸ rekonstrüksiyonu isminden de anlaşılacağı gibi ön çapraz bağın tekrardan yapılmasıdır. Bu ameliyatta ön çapraz baÄŸ yerine görev görmesini amaçladığımız baÅŸka bir ligament veya tendon bulunduÄŸu yerden alınıp dize takılır. Oldukça baÅŸarılı sonuçları olan bu ameliyat yıllardır yapılmış ve yapılmaktadır, ancak belirttiÄŸim gibi ön çapraz bağın yerine benzer bir doku görev yapacaktır. Uzun dönem sonuçlarını bildiÄŸimiz bu ameliyat için henüz standart bir yöntem yoktur. Doktorlar bilgi birikimlerine ve tecrübelerine göre ön çapraz baÄŸ rekonstrüksiyonları sırasında hamstring tendonları, patellar tendon, Quadriceps tendonu veya allogreftler kullanmaktadırlar. Ancak bu dokuların hiçbirisi ön çapraz bağın aynısı deÄŸildir.

 

Teknolojideki ilerlemeler yardımı ile primer ön çapraz baÄŸ tamiri artık mümkün hale gelmiÅŸtir ve 5 yıldan fazla baÅŸarılı sonuçları olduÄŸunu gösteren birçok çalışma literatürde yer almaktadır.

 

Primer ön çapraz baÄŸ tamiri ortopedi literatüründe çok yeni bir konu olmamakla beraber rekonstrüksiyonun geliÅŸmediÄŸi yıllarda birçok kez denenmiÅŸ ancak baÅŸarılı olunamamıştır.

 

2013 yılında Dynamic Intraligamentary Stabilization (DIS) tekniÄŸinin geliÅŸtirilmesi ile kopmuÅŸ ön çapraz bağın tamiri daha baÅŸarılı sonuçlarla beraber mümkün hale gelmiÅŸtir. 

Primer tamir sorunsuz bir ameliyat mı?

​

Halen bir çok ülkede uygulanmakta olan ön çapraz baÄŸ tamir ameliyatlarının avantaj ve dezavantajlarını saymak gerekirse:

Primer ön çapraz baÄŸ tamirlerinde en önemli avantaj orijinal ön çapraz bağın tekrar kazanılmasıdır. Vücutta her bağın (ligamentin) yapısı ve kollajen kombinasyonu farklıdır. Hiç bir baÄŸ diÄŸerinin aynısı deÄŸildir. Ön çapraz baÄŸ rekonstrüksiyonlarında vücudun baÅŸka yerinden alınan bir baÄŸ veya tendon ne histolojik olarak ne de ÅŸekil olarak hiçbir zaman ön çapraz bağın kendisi gibi olamaz. Bu nedenle ön çapraz baÄŸ olabildiÄŸince korunmaya çalışılmalıdır. 

 

Ä°kinci önemli avantajı ise vücudun baÅŸka bir yerinden baÄŸ almaya gerek duyulmamasıdır. BilindiÄŸi gibi her bağın bir görevi vardır. 

Dezavantajı ise ameliyattan altı ay sonra ikinci bir ameliyat gerektirmesi ve konulmuÅŸ olan vidanın çıkartılması ve yerinin hazır kemik ile doldurulmasıdır. Primer tamir ameliyatları literatüre göre %90 baÅŸarıya sahip ilken tamirini yaptığımız hastalarımızın hiç birinde bugüne kadar baÅŸarısız sonucumuz olmamıştır.

​

 

Primer tamir tüm ön çapraz bağı kopmuÅŸ kiÅŸilere yapılabilir mi?

​

Bu ameliyatların yapılabilmesi için ön çapraz baÄŸ kopmasından üç haftadan fazla sürenin geçmemiÅŸ olması ve bağın üst kısımdan kopmuÅŸ olması gerekmektedir. Genel olarak ön çapraz baÄŸlar % 80 olasılıkla üst kemiÄŸe yakın yerden koparlar ve MR’da bu durum anlaşılabilir. EÄŸer baÄŸ yaklaşık % 20 olasılık olan orta kısımdan kopar ise maalesef dikilmeye müsait deÄŸildir. 

​

 

Ä°lk üç hafta içerisinde ön çapraz baÄŸ ameliyatı yapılmaz düÅŸüncesi doÄŸru mudur?

​

Yaygın olarak bilinen bu düÅŸünce literatür verilerine göre artık kabul görmemektedir. Bu bilginin istisnası ön çapraz baÄŸ ile beraber aynı dizde baÅŸka baÄŸların da kopmuÅŸ olması bir baÅŸka deyiÅŸle çoklu baÄŸ yaralanması var ise ameliyat için 10-15 gün sonra daha uygun bir zaman olur.

 

Vücutta her orijinal dokunun korunması birçok zaman arzu edilen bir durum olduÄŸu gibi mümkün olduÄŸu kadar orijinal ön çapraz baÄŸlarımızı da korumaya çalışmalıyız. Bu nedenle erken doktora baÅŸvuru gerekmektedir

bottom of page